Zwolnienie lekarskie to zaświadczenie urzędowe w przypadku nieobecności pracownika w pracy z powodu pogorszenia jego stanu zdrowia bądź konieczności opieki nad chorym członkiem rodziny. Zaświadczenie to wydaje lekarz bądź asystent medyczny na podstawie badania i wywiadu z pacjentem. Zwolnienie może zostać wystawione nie tylko poprzez stacjonarną wizytę w gabinecie, ale i za pomocą e-wizyty i teleporady, co stanowi ogromne ułatwienie.
Większość zwolnień chorobowych wystawia się ze względu na dolegliwości typowo kobiece, czyli ciążę, poród i połóg. Generalnie najczęstszymi przyczynami są problemy związane ze zdrowiem fizycznym – choroby, schorzenia czy urazy. Z tego względu zdrowie psychiczne bywa bagatelizowane w kwestii zwolnień lekarskich, jednakże za jego pogorszenie również przysługuje ten rodzaj zaświadczenia. W związku z tym, czy można wystawić zwolnienie lekarskie z powodu przemęczenia?
Zwolnienie lekarskie z powodu przemęczenia
Oczywiście jest to możliwe, ponieważ przemęczenie bywa pierwszą oznaką depresji lub wypalenia zawodowego, które ma bardzo negatywny wpływ nie tylko na zdrowie psychiczne, ale i na samą jakość zadań wykonywanych przez pracownika. Choć zwolnienie lekarskie w tym przypadku może wystawić każdy upoważniony do tego lekarz, najlepiej udać się z problemem przemęczenia do psychiatry, ponieważ jest ono silnie związane ze zdrowiem psychicznym.
Tak jak w przypadku każdego innego zaświadczenia o tymczasowej niezdolności do pracy, długość zwolnienia lekarskiego z powodu przemęczenia zależy od lekarza, który je wystawia na podstawie stanu zdrowia pacjenta oraz własnej oceny. W ciągu całego roku maksymalna liczba dni przeznaczonych na zwolnienie lekarskie z powodu przemęczenia nie może przekroczyć 182 dni.
Wynagrodzenie chorobowe oraz zasiłek chorobowy na zwolnieniu lekarskim
Pracownikowi z ubezpieczeniem chorobowym przez pierwsze 33 dni (jeżeli ma poniżej 50 lat) lub 14 dni (jeżeli osoba jest powyżej tego wieku) przysługuje wynagrodzenie chorobowe. Po tym okresie przysługuje zasiłek chorobowy na bazie podstawy wymiaru, obliczanej na podstawie prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Zasiłek chorobowy pracownik otrzymuje przez całą resztę przebywania na zwolnieniu lekarskim, które w ciągu roku nie może przekroczyć 182 dni (lub 270 dni w przypadku gruźlicy lub ciąży).
Jeżeli pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim z powodu przemęczenia wykorzystał limit tych dni, lecz w ocenie lekarza nadal nie odzyskał sił do pracy, pracownik może otrzymać wynagrodzenie z tytułu świadczenia rehabilitacyjnego, o ile dalsze leczenie może poskutkować poprawieniem stanu zdrowia i powrotem do pracy. Psychiatra ma także prawo skierować pacjenta na leczenie rehabilitacyjne trwające do 3 miesięcy.
E-ZLA – wygoda zwolnień w formie elektronicznej. Zwolnienie lekarskie z powodu przemęczenia
Od 2018 roku zwolnienia lekarskie – e-ZLA – wystawianie są w formie elektronicznej, dzięki czemu pracownik nie musi dostarczać zaświadczenia bezpośrednio do zakładu pracy w przeciągu tygodnia od jego otrzymania, jak to miało miejsce w przeszłości. Elektroniczna forma to przede wszystkim wygoda dla pracownika, który po otrzymaniu zwolnienia od lekarza musi już tylko odpoczywać w domowych warunkach, niczym się nie przejmując. E-ZLA ułatwiają także kontrolę zwolnień ze strony pracodawcy i ZUS-u, co zapobiega potencjalnym nadużyciom. O tym, czego nie powinien robić pracownik na zwolnieniu lekarskim z powodu przemęczenia, przeczytacie Państwo w dalszej części artykułu.
Skoro upoważniony pracodawca ma dostęp do informacji o zwolnieniu lekarskim, pracownik może zastanawiać się, czy widzi on przyczynę wystawienia zaświadczenia. Bywa to szczególnie istotne w kwestii zdrowia psychicznego, ponieważ niektóre objawy z nim związane mogą łączyć się z negatywną atmosferą w pracy. E-ZLA zawierają kody chorób, które są podstawą do wyznaczenia wysokości wynagrodzenia lub zasiłku dla pracownika. Jest to jednak informacja głównie dla lekarzy, zaś osoby bez odpowiedniej wiedzy – czyli także pracodawcy – mogą mieć problem z rozszyfrowaniem kodu. Oznacza to, że jeżeli pracownik nie chce ujawniać pracodawcy przyczyny zwolnienia, może zostać ona ukryta.
Kontrola ze strony ZUS-u. Co może robić, a czego powinien unikać pracownik na zwolnieniu lekarskim z powodu przemęczenia?
Zwolnienie lekarskie z powodu przemęczenia najczęściej wystawia lekarz psychiatra, a zaświadczenie to podlega takiej samej kontroli, co pozostałe zwolnienia chorobowe. Najważniejsze, aby na zaświadczeniu lekarz zaznaczył, iż pacjent jest w stanie wykonywać podstawowe codzienne czynności, a więc iść do sklepu, na terapię, do apteki i tym podobne. Dzięki temu pracownik przebywający na zwolnieniu z powodu przemęczenia nie ma przesadnie ograniczonej wolności, choć i tak jego głównym celem powinien być odpoczynek i powrót do zdrowia, wobec czego obowiązują go pewne zasady, np. nie może w tym czasie wykonywać pracy zarobkowej w innym miejscu.
Jeżeli istnieje podejrzenie bezpodstawnego wystawienia zwolnienia lekarskiego, ZUS ma prawo wezwać pacjenta w celu potwierdzenia konieczności zaświadczenia, które zostaje ocenione przez wytypowaną komisję lekarską. Należy także wspomnieć, że psychiatra może zlecić pacjentowi wyjazd regeneracyjny, co jednak musi znaleźć się w informacji o zaświadczeniu lekarskim.