Botanicy nie są zgodni co do sposobu klasyfikacji roślin konopnych. Niektórzy uznają je za rodzaj monotypowy, inni dzielą na 2–3 albo i więcej (pod)gatunków. Do tego trzeba dodać szczepy tworzone przez krzyżowanie genów różnych konopi. Wszystkie zawierają terpeny i kannabinoidy, w tym CBD (kannabinoid) i THC (tetrahydrokannabinol) – substancje aktywne o budowie i działaniu zbliżonym do naturalnych neuroprzekaźników organizmu. W ten sposób wpływają na układ endokannabinoidowy, który steruje licznymi reakcjami i procesami ciała. To, jak zareaguje ciało na poszczególne rodzaje marihuany, zależy od wielu czynników – głównie proporcji oraz zawartości THC i CBD. Duże znaczenie ma też dawka, sposób zażywania czy stan zdrowia pacjenta/użytkownika.
Rekreacyjna i medyczna marihuana to najczęściej susz konopny
Nie wszystkie części rośliny są równie istotne w procesie wytwarzania surowców farmaceutycznych lub rekreacyjnych używek (a nierzadko narkotyków). Choć uniwersalnym, powszechnie rozpoznawalnym symbolem marihuany są charakterystyczne liście, to ich znaczenie jest co najwyżej drugoplanowe. Większość suszu z konopi stanowią przeschnięte, w niektórych przypadkach sfermentowane kwiatostany żeńskie – to w nich znajduje się najwięcej kannabinoidów. Jak dotąd naukowcy wyodrębnili niespełna 70 substancji tego typu. Liczbę wszystkich związków chemicznych zawartych w tej części rośliny (już po wstępnym przetworzeniu, tj. wysuszeniu/fermentacji) szacuje się na ponad 500 – do tej pory rozpoznano i opisano 483 substancje z konopnej suszki.
W zastosowaniach medycznych susz przeznaczony jest do waporyzacji. Istnieje wiele innych produktów, które bazują na różnych rodzajach marihuany – olejki, kremy, artykuły spożywcze, kosmetyki etc. Tego rodzaju wyroby są albo całkowicie pozbawione psychoaktywnego THC, albo stężenie tetrahydrokannabinolu mieści się w normach określonych w prawie. Poziom restrykcji w niemal każdym kraju jest nieco inny. Niektórzy lekarze i naukowcy zwracają uwagę, że dla organizmu większe znaczenie ma ilość zażytej substancji, niż jej moc.
Poniższe przykłady dawkowania oznaczają przyjęcie identycznej dozy kannabinoidu:
- 100 g produktu z 0,01% THC;
- 10 g z 0,1% THC;
- 1 g z 1% THC.
Cannabis sativa, indica, ruderalis. Rodzaje konopi, z których powstają liczne odmiany marihuany
Konopia to roślina naczyniowa, okrytonasienna z rzędu różowców. Jest wykorzystywana nie tylko w medycynie (i odurzaniu się), ale też w działaniach przemysłowych. Do tej samej rodziny konopiowatych należy np. chmiel. Naturalnie korzystne warunki do rolniczej uprawy konopi występują w praktycznie całej Azji, Ameryce Łacińskiej oraz części Europy i Afryki. W pozostałych regionach hoduje się je w zamkniętych pomieszczeniach, ze stale monitorowanymi parametrami.
Podstawowe gatunki konopi to:
- konopie indyjskie (cannabis indica) – występują m.in. w Afganistanie, Iranie i oczywiście Indiach. Często potocznie mówi się na nią marihuana. Ma pozytywne działanie w leczeniu wielu schorzeń. To ona odpowiada za powstanie wielu mitów wokół wszystkich konopi, co ma związek z psychodelicznymi doznaniami po zażyciu produkowanych z niej narkotyków;
- konopie siewne (cannabis sativa) – inaczej konopie włókniste. Mają najszersze zastosowanie. Przydają się w medycynie, przemyśle kosmetycznym, włókiennictwie, budownictwie czy produkcji spożywczej. Zawierają wszystkie aminokwasy spośród tych, których ludzki organizm potrzebuje, a nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie;
- konopie dzikie (cannabis ruderalis) – rośliny karłowate, aktualnie bez istotnego znaczenia dla lecznictwa i innych dziedzin. Zdaniem niektórych hodowców ich bliskie sąsiedztwo może obniżać plony konopi indica i sativa.
Czym różnią się poszczególne rodzaje marihuany? Skład, proporcje CBD i THC, działanie
Profil kannabinoidowy i terpenowy decyduje o tym, czy uprawa danej odmiany konopi jest legalna, czy też penalizowana. Związki chemiczne w roślinie wpływają także na możliwy zakres terapii medyczną marihuaną. W leczeniu bólów neurotycznych, stwardnienia rozsianego i innych, poważnych dolegliwości zdrowotnych najczęściej wykorzystuje się susz pozyskiwany z konopi indyjskich, który charakteryzuje się wysoką zawartością THC i wyraźnie mniejszą ilością CBD. Natomiast oleje konopne powstają przede wszystkim z odmian siewnych, które mają wysokie stężenie kannabidolu i jedynie śladowe ilości tetrahydrokannabinolu. Konopie dzikie są często traktowane jako chwasty, ale mogą też posłużyć do krzyżowania odmian i tworzenia roślin o pożądanych właściwościach.
Geny cannabis ruderalis wpływają na:
- odporność rośliny na czynniki zewnętrzne;
- okres kwitnienia i zdolność do samozakwitania;
- zmianę profilu kannabinoidowego i terpenowego.
Kolejna kwestia to budowa i wygląd rośliny. Wszystkie rodzaje marihuany – a konkretniej konopi – mają jedną, mocną łodygę i rozbudowane liście. Konopie siewne są wyższe od indyjskich (5 do 2 m), posiadają też bardziej rozwinięte kwiatostany. Ich listki są cienkie, składają się z 3–9 liścieni (średnio 5). Natomiast liście konopi indyjskich mają najczęściej 7 „odnóg”. Ich kwiaty są bardziej zwarte, za to zawierają więcej żywicy z kannabinoidami. Medyczną marihuanę z THC pozyskuje się z ich żeńskich kwiatostanów.
Sztuczne odmiany, hybrydy – amnesia, haze, blueberry i inne. Przykłady rodzajów marihuany
W 2016 r. szacowano, że wyhodowano już ponad 700 szczepów konopi, z których pozyskuje się marihuanę. Niektóre stworzono z myślą o konkretnych efektach terapeutycznych. Inne mają za zadanie wywołać określone doznania odurzające. Amatorzy używek z pewnością kojarzą takie nazwy i rodzaje marihuany, jak:
- white widow;
- bubba kush;
- critical kush;
- og kush;
- tahoe;
- AK-47;
- chemdog;
- big bud;
- gorilla;
- LSD;
- moby dick;
- afghani;
- mazar;
- gelato;
- somango;
- northern light;
- skunk;
- jack herer;
- amnesia;
- haze;
- blueberry i setki innych.
Legalne rodzaje marihuany medycznej w Polsce. Wymogi prawne wobec leków konopnych
Uprawa konopi indyjskich w Polsce jest nielegalna dla większości podmiotów – tylko instytuty badawcze mogą starać się o zezwolenie na hodowlę roślin, z których byłby pozyskiwany surowiec farmaceutyczny. Taką możliwość dały zmiany w prawie z pierwszej połowy 2022 roku. Od tego czasu hodowla włóknistych odmian konopi wymaga jedynie zgłoszenia tego faktu do odpowiedniego urzędu. Obowiązują tutaj takie same procedury, jak w przypadku upraw tytoniu.
Dopuszczalne stężenie THC w konopiach uprawianych powszechnie, przez rolników, to 0,3% – taki sam próg obowiązuje dla wszelkich rodzajów marihuany. Więcej tetrahydrokannabinolu jest równoznaczne z posiadaniem narkotyków. Wyjątkiem są pacjenci, którym lekarz przepisał receptę Rpw. na odpowiedni susz konopny.
Marihuana z alternatywnych źródeł to realne zagrożenie dla zdrowia i życia!
Susz pozyskiwany samodzielnie lub w nielegalnej dystrybucji często jest zanieczyszczony innymi substancjami. Dilerzy dodają do marihuany twarde narkotyki i inne związki chemiczne, by jeszcze bardziej wzmocnić haj oraz działanie uzależniające. Nadużywanie samego THC może powodować nałóg o podłożu psychicznym – konopie indyjskie z „dodatkami” powodują także silne uzależnienie fizyczne, a w niektórych przypadkach poważne komplikacje zdrowotne i śmierć. Wiele najpopularniejszych odmian sprzedawanych do samodzielnej hodowli nie jest dostatecznie przebadanych, by zapewnić bezpieczne użycie takiego narkotyku.
Medyczne rodzaje marihuany należy stosować wyłącznie po skonsultowaniu tego z lekarzem – dotyczy to również środków konopnych o niskiej zawartości THC, która umożliwia ich kupno bez recepty. Wprawdzie CBD nie ma działania psychoaktywnego i w wielu przypadkach zapewnia realne efekty terapeutyczne, to istnieje szereg przeciwwskazań medycznych do zażywania kannabidolu. Marihuana jest surowcem farmaceutycznym – nie ma wytycznych (i wiedzy) na temat optymalnego dawkowania na poszczególne dolegliwości dla konkretnych grup pacjentów. Podczas terapii eksperymentalnej należy pozostawać w stałym kontakcie ze specjalistą.
