Comiesięczna „przypadłość”, jaką jest okres, towarzyszy kobietom od momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej aż do menopauzy. Krwawienia występują regularnie podczas cyklu menstruacyjnego, chociaż ich długość to zwykle kwestia bardzo indywidualna. Mogą towarzyszyć im również dolegliwości bólowe, które doskwierają kobietom w trakcie trwania okresu. Mimo to prawidłowy cykl menstruacyjny świadczy o zdrowiu.
Czym jest cykl menstruacyjny?
Cykl menstruacyjny to wszystkie zmiany, które cały czas zachodzą w organizmie kobiety. Ich celem jest przygotowanie macicy i jajników do zapłodnienia. W tym czasie pod wpływem hormonów (przede wszystkim estrogenów oraz progesteronu) przebudowie ulega endometrium, czyli błona śluzowa macicy. Przygotowuje środowisko, w którym będzie mogło dojść do zapłodnienia, zagnieżdżenia się zarodka oraz rozwoju płodu. Cykl składa się z czterech istotnych faz – zaczyna się pierwszego dnia krwawienia, a kończy na dzień przed pojawieniem się kolejnej miesiączki. Jego długość to dla każdej kobiety kwestia indywidualna i może zależeć m.in. od jej wieku. Zmiany hormonalne, które zachodzą w ciele pań, wpływają nie tylko na ich biologiczną gotowość do poczęcia, ale także zachowanie czy wygląd. Za prawidłowe działanie cyklu odpowiada przysadka mózgowa. Jeśli pojawiają się problemy, warto porozmawiać o tym ze specjalistą – lekarz online udzieli porady i otrzymasz wsparcie bez wychodzenia z domu.
Jaka jest długość cyklu miesiączkowego?
Przyjmuje się, że średnia długość prawidłowego cyklu miesiączkowego trwa 28 dni. Zaczyna się w momencie, kiedy pojawia się krwawienie, a kończy na dzień przed kolejnym. Jednak, jak wspominaliśmy wcześniej, to kwestia indywidualna i u niektórych kobiet może wyglądać to nieco inaczej. Zwłaszcza u dziewcząt, które dopiero zaczynają miesiączkować, długość cyklu może się wahać od 21 dni do 35 dni. Jeśli jednak nie mieści się w tych ramach, warto skonsultować się z lekarzem.
Miesiączka – co to jest?
Miesiączka to efekt zmian, które zachodzą w endometrium. Pod wpływem estrogenów zwiększa ono swoją grubość, czekając na zagnieżdżenie się tam komórki jajowej po zapłodnieniu. Jeżeli do tego nie dojdzie, na przykład wskutek stosowania antykoncepcji, wtedy błona śluzowa złuszcza się, a następnie zostaje wydalona z organizmu drogami rodnymi. Powoduje to pękanie niewielkich naczynek krwionośnych. Cały proces usuwania niepotrzebnej śluzówki jest właśnie krwawieniem miesiączkowym.
Menstruacja – fazy cyklu
Okres to jedna z faz cyklu owulacyjnego. Aby lepiej zrozumieć, co dzieje się w tym czasie w ciele kobiety, warto poznać bliżej specyfikę każdej z nich:
- Miesiączka to pierwsza faza cyklu menstruacyjnego, który rozpoczyna się wraz z krwawieniem miesięcznym.
- Faza folikularna (6-13 dzień cyklu) zaczyna się zaraz po ustaniu okresu, kiedy mijają wszystkie nieprzyjemne dolegliwości miesiączkowe. W tym czasie rozpoczyna się okres płodny kobiety i istnieje wysokie prawdopodobieństwo zajścia w ciążę.
- Owulacja (14 dzień cyklu), gdy dochodzi do pęknięcia pęcherzyka Graafa i uwolnienia komórki jajowej – to optymalny moment na zapłodnienie.
- Faza lutealna (15-28 dzień cyklu) w początkowym stadium charakteryzuje się jeszcze dość wysokim poziomem hormonów umożliwiających poczęcie. Później jednak spada poziom estrogenów, a kobieta odczuwa symptomy kolejnego okresu (PMS, ból brzucha, tkliwość piersi itp.).
Co oznacza wystąpienie pierwszego krwawienia?
Pierwszy okres, który nazywany jest menarche, oznacza osiągnięcie dojrzałości płciowej. Najczęściej pojawia się pomiędzy 12. a 14. rokiem życia (kobiety w jednej rodzinie zwykle zaczynają miesiączkować w podobnym wieku). Warto pamiętać, że czasem okres pojawia się jeszcze później. Dzieje się tak w sytuacji, gdy dziewczyna jest wyjątkowo szczupła, a także jeśli uprawia sport lub stosuje restrykcyjną dietę. Aby pojawił się menarche, organizm musi zgromadzić tkankę tłuszczową. Jest ona potrzebna do tego, by dojrzały jajniki osiągnęły dojrzałość i rozpoczęła się produkcja odpowiednich hormonów. Co powinno być powodem do niepokoju? Zarówno zbyt szybkie dojrzewanie płciowe (ok. 9. rok życia), jak i opóźnienie pierwszej miesiączki (nawet po 16. roku życia). Oba te przypadki wymagają konsultacji z ginekologiem.
Ile powinien trwać okres?
Podobnie jak w przypadku długości cyklu, czas trwania okresu jest zależny od kobiecego organizmu. Przyjmuje się jednak, że powinien trwać od 3 do 6 dni. W początkowej fazie okres jest dosyć obfity, natomiast gdy zbliża się ku końcowi, staje się coraz bardziej skąpy. Zamienia się w plamienie, a w końcu zupełnie ustępuje. W tym czasie u kobiety dochodzi do utraty nawet 150 ml krwi. Należy również pamiętać, że jeśli miesiączka trwa długo lub pojawiają się inne nieprawidłowości, należy to wyjaśnić podczas wizyty u ginekologa.
Miesiączki nie są regularne – co to oznacza?
W młodym wieku, zatem u dziewcząt, które niedawno miały swój pierwszy okres, nieregularne miesiączki są normalnym zjawiskiem. Z biegiem czasu długość cyklu na pewno się ureguluje. Wśród innych przyczyn zaburzeń częstotliwości miesiączkowania można wymienić:
- restrykcyjną dietę;
- stres;
- zespół policystycznych jajników;
- podróżowanie;
- niedoczynność tarczycy.
Łagodzenie nieprzyjemnych objawów okresu
Okres wiąże się z nieprzyjemnymi dla kobiety dolegliwościami. Wśród najczęściej wymienianych znajduje się ból menstruacyjny odczuwany w podbrzuszu, który spowodowany jest zwiększoną produkcją prostaglandyny. Powoduje ona skurcze macicy, dzięki którym złuszcza się endometrium. Kobiety często skarżą się na migreny, tkliwość i bolesność piersi, rozdrażnienie, zmęczenie oraz wzmożony apetyt. Aby złagodzić te dolegliwości, można stosować leki łagodzące skurcze – w niektórych przypadkach może się okazać potrzebna e-recepta online. Zaleca się także, by podczas okresu unikać dużego wysiłku fizycznego i odpoczywać. W tym czasie kobiety powinny traktować swoje ciało o wiele łagodniej.
Czym jest PMS?
Z okresem związany jest również syndrom PMS, czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego. Jest to kolejna z dolegliwości związanych z miesiączką, a wywołują ją wahania w obrębie układu hormonalnego. Kobieta może mieć objawy zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Są to między innymi:
- wahania nastroju;
- zaburzenia snu;
- problemy z koncentracją;
- brak pewności siebie;
- nerwowość;
- osłabienie organizmu;
- obrzęki (w wyniku zatrzymywania wody w organizmie);
- bóle pleców i brzucha;
- migrena;
- zmiany trądzikowe.
Higiena w podczas trwania miesiączki
Podczas okresu trzeba zwrócić szczególną uwagę na zachowanie prawidłowej higieny. Nikogo nie trzeba przekonywać co do zasadności stosowania podpasek, tamponów czy kubeczków menstruacyjnych. Jednak aby czuć się świeżo, nawet wtedy, kiedy krwawienie trwa już dłuższy czas, trzeba kilka razy dziennie pomywać strefy intymne. W tym czasie lepiej zrezygnować z kąpieli na rzecz prysznica. Gorąca woda może bowiem wzmagać krwawienie.
Obfite krwawienie – czy są powody do niepokoju?
Zdarzają się cykle, kiedy pojawia się bardziej obfite krwawienie albo przeciąga się długość okresu. Jeśli nie jest to charakterystyczne dla kobiety, warto skorzystać z konsultacji ze specjalistą. W przypadku, gdy taki problem pojawił się nagle, może to oznaczać mięśniaki macicy, zapalenie jajników, endometriozę czy nieprawidłowości w budowie układu rozrodczego. Konieczne mogą okazać się wtedy dodatkowe badania, jak na przykład USG czy oznaczanie poziomu hormonów. Obfity okres to bardzo niekomfortowa sytuacja, której często towarzyszą inne dolegliwości. Kobiety często starają się wtedy o zwolnienie lekarskie online.
Opóźnienie miesiączki – z czym się wiąże?
Niektórzy uważają, że brak okresu wiąże się wyłącznie z ciążą. Tymczasem często się pojawia jako objaw zaburzeń hormonalnych lub chorób układu rozrodczego. Bywa też wynikiem stresu, przeciążenia organizmu, nagłej utraty wagi, niewydolności nerek lub wątroby. Jest to także skutek uboczny przyjmowania niektórych leków. Jeśli jest to jednorazowa sytuacja, a w kolejnych cyklach miesiączka pojawia się już normalnie, nie ma większego powodu do obaw. Natomiast gdy okres znacznie się opóźnia, a kobieta wie, że nie była aktywna seksualnie, wymaga to kontaktu z lekarzem. Ginekolog powinien zlecić wykonanie USG układu rozrodczego, a także inne badania diagnostyczne. W zależności od przyczyny skieruje pacjentkę do odpowiedniego specjalisty albo wdroży leczenie. W podobnych przypadkach pomocne mogą okazać się leki takie jak:
Czy w czasie okresu można zajść w ciążę?
Jest to kolejne pytanie, które stawiają sobie przede wszystkim młode kobiety. Co do zasady dni płodne zaczynają się po ustaniu krwawienia, a najlepszym momentem na poczęcie jest 14. dzień cyklu (owulacja). Sytuacje, kiedy do zapłodnienia dochodzi jeszcze w trakcie trwania okresu, zdarzają się niezwykle rzadko. Zazwyczaj dotyczą kobiet, które mają bardzo krótki cykl, trwający 20 lub 21 dni. Aby nie pojawiały się podobne wątpliwości, kobiety powinny dobrze poznać swoje ciało oraz procesy, jakie w nich zachodzą. Warto zwracać uwagę na temperaturę, wydzielinę z pochwy czy wygląd piersi. Te czynniki pomagają w ustaleniu aktualnej fazy cyklu. Oczywiście istotne jest także stosowanie antykoncepcji – zarówno hormonalnej, jak i mechanicznej. Daje to niemal całkowitą gwarancję uniknięcia niechcianej ciąży.
Zagadnienia związane z menstruacją nadal nie są jasne dla wszystkich. Mimo że okres przestał być tematem tabu, nie zlikwidowało to mitów, jakie wokół niego narosły. Tymczasem jest to normalne zjawisko, które świadczy o dojrzałości płciowej dziewczyny. Jego regularne pojawianie się, świadczy o tym, że z układem rozrodczym kobiety wszystko jest w porządku. Natomiast wstrzymanie lub zbyt obfite krwawienia zawsze warto skonsultować z lekarzem.