Urlop wychowawczy przysługuje pracownikom zatrudnionym co najmniej pół roku na umowie o pracę. Rodzice lub opiekunowie prawni mają prawo wykorzystać go do opieki nad dziećmi do lat 6. Urlop wychowawczy może trwać maksymalnie 36 miesięcy, a więc 3 lata, i nie jest płatny, co oznacza, że z tego tytułu nie przysługuje żadna pomoc finansowa. Wyjątek stanowi sytuacja rodziny o niskim statusie materialnym – wtedy opiekunowie mogą liczyć na zasiłek wychowawczy wynoszący 400 zł.
Zdarza się, że na urlopie wychowawczym pracownik zachoruje bądź, jeśli mowa o matce, zajdzie w ciążę, z tytułu której w teorii przysługuje płatne zwolnienie lekarskie. Jak przejść z urlopu wychowawczego na zwolnienie lekarskie? Czy za zwolnienie chorobowe na urlopie wychowawczym należy się zasiłek chorobowy? Jakie prawa mają ciężarne pracownice na urlopie wychowawczym?
Jak przejść z urlopu wychowawczego na zwolnienie lekarskie?
Najpierw należy podkreślić, że pracownik przebywający na urlopie wychowawczym, jeżeli zachoruje, nie ma prawa do świadczeń, w tym do wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego ani zasiłku opiekuńczego. Jest to spowodowane tym, że urlop wychowawczy uznaje się za okres przerwy w ubezpieczeniu chorobowym. Jeżeli pracownica zaszła w ciążę w trakcie przebywania na urlopie wychowawczym, również nie otrzyma świadczeń.
Jeżeli pracownica w takiej sytuacji zaszła w ciążę i otrzymała zwolnienie lekarskie, otrzyma zasiłek chorobowy, jeżeli odstąpi od urlopu wychowawczego. Po powrocie z takiej przerwy pracownikowi znowu przysługuje wynagrodzenie chorobowe oraz wszelkie inne świadczenia, których podstawą jest zwolnienie lekarskie. Pracownica, która stara się o zwolnienie lekarskie z powodu ciąży, może to zrobić już pierwszego dnia po powrocie z urlopu wychowawczego.
Pracownik może zrezygnować z urlopu wychowawczego w każdym czasie, ale tylko w dwóch przypadkach: jeżeli pracodawca wyraził na to zgodę bądź bez zgody pracodawcy, ale po uprzednim zawiadomieniu go o rezygnacji z wyprzedzeniem 30 dni, zanim wróci się do pracy.
Urlop wychowawczy i zwolnienie lekarskie – jakie świadczenia przysługują pracownikowi?
Urlop wychowawczy jest w większości przypadków bezpłatny, a więc pracownik nie otrzymuje pieniędzy podczas przebywania na takiej przerwie od pracy. Za zwolnienie lekarskie przypadające na okres urlopu wychowawczego natomiast również nie należy się zasiłek chorobowy. Do świadczeń z tytułu zwolnienia lekarskiego pracownik ma prawo dopiero po przerwaniu urlopu wychowawczego.
Jeżeli mowa o pracownicy, która postarała się o zwolnienie lekarskie z powodu ciąży, będzie otrzymywać zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru, nie 80%. Należy także wspomnieć, że według przepisów każda choroba przypadająca w okresie ciąży upoważnia do pobierania zasiłku w wysokości 100% bez względu na to, czy dolegliwość jest bezpośrednio związana ze stanem ciąży. Pracownica może przebywać na zwolnieniu lekarskim przez maksymalnie 270 dni w ciągu roku, jeżeli zwolnienie to zostało wydane z powodu ciąży.
Jeżeli pracownica nie zrezygnuje z urlopu wychowawczego w trakcie ciąży, nie otrzyma zasiłku chorobowego. Po porodzie może wystąpić o zasiłek macierzyński, aczkolwiek nie będzie mieć praw do urlopu macierzyńskiego.
Zwolnienie lekarskie z powodu ciąży – możliwość urlopu macierzyńskiego
Urlop macierzyński przysługuje po narodzinach dziecka. Zaczyna się w dniu porodu i może trwać co najmniej 20 tygodni (w przypadku jednego dziecka), z czego matka musi wykorzystać przynajmniej 14 tygodni, a pozostałe przekazać ojcu dziecka – będzie to tzw. urlop tacierzyński. W trakcie urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński.
Jak już powiedziano, pracownica, która zaszła w ciążę na urlopie wychowawczym i otrzymała z tego powodu zwolnienie lekarskie, ale nie zakończyła urlopu wychowawczego, nie może pobierać zasiłku chorobowego. Ma natomiast prawo do zasiłku macierzyńskiego, jeśli urodziła dziecko w trakcie trwania urlopu wychowawczego. Zasiłek macierzyński przyznaje się niezależnie od tego, czy pracownica przerwała urlop wychowawczy i wróciła do pracy przed urodzeniem dziecka, czy nie.
Jeżeli w trakcie urlopu wychowawczego pracownica urodzi dziecko, nie przysługuje jej urlop macierzyński, ma natomiast prawo do zasiłku macierzyńskiego. Zasiłek odpowiada części okresu urlopu macierzyńskiego, który przypada po porodzie, ale ulega skróceniu o 2 tygodnie. Na przykład, jeżeli miał być przyznawany przez 20 tygodni po urodzeniu jednego dziecka, to w tej sytuacji będzie przysługiwał przez 18 tygodni.
Jak załatwić zwolnienie lekarskie? Komfort e-wizyt i teleporad!
Zwolnienie lekarskie nie musi zostać wystawione w trakcie wizyty stacjonarnej. Istnieją także zdalne formy kontaktu, w tym konsultacje online i teleporady. Jeżeli więc ciężarna potrzebuje zwolnienia lekarskiego, może skontaktować się z lekarzem zdalnie, a ten na podstawie wywiadu medycznego ustali, na jak długi okres pracownica potrzebuje zwolnienia. Może ono trwać bowiem nawet od momentu wykrycia ciąży.
Aby ciężarnej przysługiwał zasiłek chorobowy, musi pamiętać, że w tym samym czasie nie może znajdować się na urlopie wychowawczym. Przejście z urlopu wychowawczego na zwolnienie lekarskie nie jest więc skomplikowaną procedurą, lecz wymaga spełnienia pewnych warunków, o których nie można zapomnieć.