Wiele publikacji opisuje, co to jest kac – ogólnie rzecz ujmując, to złe samopoczucie, które zaczyna dokuczać po wypiciu nadmiernej ilości alkoholu. Przesadne spożycie trunków różnego rodzaju skutkuje zatruciem alkoholowym, z którym musi sobie poradzić wątroba. Zbyt wysoka zawartość alkoholu we krwi powoduje, że organ nie radzi sobie z przekształcaniem aldehydu octowego i innych toksycznych substancji do nieszkodliwej postaci. Organizm musi zwiększyć wysiłki, by obronić się przed trucizną. Rodzaj i czas trwania dolegliwości zależą od wielu czynników, nie tylko od tempa picia czy rodzaju i ilości wypitego alkoholu. Można je złagodzić na wiele różnych sposobów.
Co to jest kac – pochodzenie nazwy
Nazwa „kac” wywodzi się z niemieckiego określenia Katzenjammer, które w dosłownym tłumaczeniu oznacza „kociokwik” albo „koci lament”. Oba warianty dość dobrze oddają naturę syndromu dnia poprzedniego lub następnego – to kolejne popularne nazwy problemów, jakie pojawiają się przez nadmierne spożywanie alkoholu. Uczucie totalnego zamętu w głowie oraz nadwrażliwość na bodźce dźwiękowe to tylko niektóre z możliwych skutków. Więcej o symptomach kaca przeczytasz w dalszej części artykułu.
Przed szczegółowym omówieniem mechanizmów fizjologicznych i wyjaśnieniem, co to jest kac, warto poznać jego skutki. Nieostrożne picie alkoholu może spowodować poważną niedyspozycję psychiczną i fizyczną, a w konsekwencji realne zagrożenie dla zdrowia i życia. Fakt, że ktoś już wytrzeźwiał, nie oznacza powrotu do pełnej sprawności. Zamiast iść do szkoły czy pracy w dyskusyjnym stanie lepiej wziąć zwolnienie lekarskie online i odpocząć.
Czym jest kac? Wchłanianie i metabolizm etanolu w organizmie
Lekarze i naukowcy nie są w pełni zgodni co do tego, które substancje są odpowiedzialne za kaca. Większość publikacji eksponuje związek syndromu dnia następnego z metabolitami alkoholu etylowego. Około 90% etanolu wchłoniętego w żołądku i dwunastnicy ulega rozkładowi w wątrobie – najpierw do postaci aldehydu octowego, który jest ok. 10 razy bardziej toksyczny dla organizmu. Niemal natychmiast następuje przemiana w dużo łagodniejszy od alkoholu etylowego kwas octowy, który następnie ulega rozkładowi na wodę i dwutlenek węgla. Jeżeli aldehyd octowy nie zostanie rozłożony, przyczyni się do zapalenia ważnych narządów:
- wątroby;
- trzustki;
- przewodu pokarmowego;
- mózgu oraz innych narządów.
Masz już podstawowe informacje na temat tego, co to jest kac i jakie są skutki nadużywania napojów wyskokowych. Proces metabolizowania alkoholu mocno obciąża organizm – część specjalistów podkreśla, że przyczynia się do tego nie tylko etanol i aldehyd octowy. Współwinne są substancje obecne zwłaszcza w ciemnych, szlachetnych alkoholach. Chodzi o kongenery – produkty uboczne procesu fermentacji. Prawdopodobieństwo kaca zwiększa picie trunków, które zawierają więcej:
- metanolu, alkoholu metylowego;
- acetonu;
- aldehydów;
- estrów;
- glikoli;
- kwasów;
- ketonów;
- innych alkoholowych związków organicznych.
Przyczyny kaca – odwodnienie, mijający stan upojenia alkoholowego
Syndrom dnia poprzedniego wynika zarówno z działania toksycznych substancji z alkoholu oraz jego metabolitów, jak i zwiększonego stężenia enzymów wątrobowych. Etanol hamuje wydzielanie i blokuje działanie wazopresyny – hormonu, który reguluje m.in. gospodarkę elektrolitową. W efekcie dochodzi do diurezy, czyli zwiększonego wydalania wody z organizmu przez nerki. Nie tylko odwodnienie wpływa na to, jak odczuwany jest kac.
Jak zapewne dobrze wiesz, spożywanie napojów wyskokowych pobudza do zwiększonego oddawania moczu. Alkohol przyczynia się również do utraty cukrów i obniżenia stężenia glukozy we krwi. Hipoglikemia (niedocukrzenie) zaburza homeostazę metaboliczną. Do wystąpienia kaca najczęściej dochodzi, gdy stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu wynosi już 0,0‰ lub gwałtownie spada.
Co to jest kac – mieszanie trunków, indywidualne predyspozycje i sposób picia
Podstawowe czynniki, które warunkują wystąpienie dolegliwości, to ilość oraz rodzaj wypitego alkoholu. Ogółem trunki ciemne, szlachetne (np. czerwone wino, brandy, whisky, rum i wiele innych) są bardziej kacogenne od alkoholi jasnych (takich jak białe wino, gin, wódka itd.). Napoje z dwutlenkiem węgla – piwo, szampan, ale też woda czy cola – w połączeniu z innymi trunkami zwiększają absorpcję etanolu czy metanolu. Odradza się mieszanie różnych gatunków alkoholi również z powodu trudności kontrolowania ilości przyjmowanych procentów. Ponadto próbowanie wszystkiego po trochu zwiększa prawdopodobieństwo sięgnięcia po trunki z kongenerami.
Masz już świadomość tego, co to jest kac. A dlaczego niektórzy ciężko przechorowują parę drinków, kiedy inni piją znacznie więcej i czują się całkiem dobrze? O podatności na syndrom dnia poprzedniego decydują również:
- wiek;
- płeć;
- waga;
- zawartość tkanki tłuszczowej;
- dieta;
- picie na pusty żołądek;
- nawadnianie organizmu w trakcie imprezy
- stan zdrowia, kondycja;
- zdolności metaboliczne wątroby.
Objawy kaca. Dolegliwości typowe dla nadmiernego spożycia alkoholu
Symptomy i czas trwania niedyspozycji po wypiciu zbyt dużej ilości napojów wyskokowych nie będą za każdym razem identyczne. Ktoś będzie odczuwać tylko wzmożone pragnienie, lekki ból głowy i sensacje żołądkowe przez parę godzin, inna osoba może zmagać się ze znacznie większą liczbą objawów nawet ponad dobę. W większości przypadków dolegliwości ustępują do 24 godzin – ale nie we wszystkich. Z tego powodu nie sposób jednoznacznie określić, co to jest kac i jak się będziesz czuć w takim stanie.
Listę możliwych objawów kaca uzupełniają m.in.:
- światłowstręt;
- nadwrażliwość na dźwięki;
- nudności i wymioty;
- suchość w jamie ustnej;
- osłabienie, ból mięśni;
- problemy z apetytem – częściej brak ochoty na jedzenie niż silne łaknienie;
- biegunka;
- zimne poty, wzmożona potliwość;
- zaburzenia koncentracji i pamięci;
- rozdrażnienie;
- pogorszenie samopoczucia, depresyjny nastrój.
Symptomy kaca, które powinny cię zaniepokoić
Utrata płynów, minerałów i mikroelementów przez skacowany organizm może stwarzać poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Duże nasilenie objawów oraz ich utrzymywanie się przez dłuższy czas to sygnał, by zgłosić się do lekarzy na badania. W takiej sytuacji L4 online i odpoczynek w domu mogą nie wystarczyć. O konieczności przeprowadzenia detoksu (i być może innych zabiegów) świadczą przede wszystkim:
- silne torsje i biegunki;
- drgawki;
- poważne zaburzenia świadomości i równowagi;
- utrata przytomności;
- nadmierne przyspieszenie akcji serca;
- płytki oddech, trudności z oddychaniem.
Co to jest kac i czy są leki, które łagodzą skutki nadużywania napojów wyskokowych?
Wiedza o procesach związanych nadużyciem alkoholu podsuwa sposoby na poradzenie sobie z przykrymi skutkami suto zakrapianej imprezy. Nie ma leków, które mogłyby złagodzić kaca lub przed nim uchronić. Różne suplementy, napoje izotoniczne i tabletki – na które nie jest potrzebna recepta online – mają za zadanie nawodnić organizm oraz uzupełnić poziom elektrolitów i glukozy. To samo można osiągnąć domowymi sposobami. W walce z syndromem dnia poprzedniego pomogą m.in.:
- woda niegazowana;
- żywność z dużą zawartością węglowodanów, potasu, magnezu, witaminy C:
- ciemne pieczywo;
- makarony;
- sok pomidorowy;
- kefir, maślanka
- kwaśne zupy;
- cytrusy;
- jajka, jajecznica na maśle;
- herbata z cytryną i miodem.
Teraz już dokładnie wiesz, co to jest kac i co zrobić, kiedy wypity alkohol wciąż mocno szumi w głowie po przebudzeniu. Szybciej dojdziesz do siebie, jeśli weźmiesz zimny prysznic, zjesz pożywny posiłek, pospacerujesz na świeżym powietrzu i po prostu odpoczniesz.