Mostek to duża, płaska kość, która podtrzymuje mostek i łączy się z dziesięcioma parami żeber. Składa się z trzech części – od góry to rękojeść, trzon oraz wyrostek mieczykowaty. U dzieci połączenie między nimi ma charakter chrząstkozrostu, który z wiekiem ulega skostnieniu. Dodatkowo otacza go silna, elastyczna błona, która ma zapobiegać złamaniom i przebiciu organów. Ostry ból w mostku trudno odróżnić od dolegliwości zlokalizowanych za nim. Czasami objawy nasilają się przy wdechu czy przełykaniu, bolesności mogą promieniować na inne części ciała. Trudno mówić o sposobach leczenia bez prawidłowego rozpoznania źródła problemu.
Możliwe przyczyny bólu w mostku obejmują wiele narządów i układów
Ból mostka wcale nie musi wynikać z problemów w układzie mięśniowo-szkieletowym. Do złamań centralnej kości w przedniej ścianie klatki piersiowej dochodzi stosunkowo rzadko. Łatwiej o pęknięcia żeber albo stany zapalne chrząstek. Ból za mostkiem może wskazywać na dolegliwości ze strony układu sercowo-naczyniowego, pokarmowego lub oddechowego, aczkolwiek na podstawie pojedynczego objawu nie da się wykluczyć wielu innych schorzeń.
Nieprzyjemne odczucia w tych okolicach wywołują również:
- półpasiec po zakażeniu wirusem ospy wietrznej;
- kamica żółciowa – złogi w drogach lub pęcherzyku żółciowym;
- stres, atak paniki;
- nerwice, zaburzenia lękowe;
- zaburzenia kręgosłupa w odcinku piersiowym;
- fibromialgia – długotrwałe bóle mięśni;
- przepuklina;
- nowotwory i przerzuty w obrębie klatki piersiowej;
- skutki uboczne niektórych leków.
Silny ból i ucisk w mostku po jedzeniu, przy oddychaniu, podczas kaszlu
W niektórych przypadkach ucisk, pieczenie lub kłujący ból mostka nie utrzymują się przez cały czas, a jedynie w specyficznych okolicznościach. Nasilenie podczas ruchu klatki piersiowej sugeruje przede wszystkim złamanie lub inny uraz mechaniczny. Duszności, problemy z oddychaniem, bolesności przy kaszleniu wskazują na problemy z płucami, opłucną lub oskrzelami. Jednak już przy bólach kości mostka przy przełykaniu lista potencjalnych przyczyn obejmuje:
- cukrzycę;
- guzy, zmiany nowotworowe w jamie ustnej, krtani, mózgu;
- niedokrwienie;
- stwardnienie rozsiane;
- uchyłek przełyku;
- zaburzenia tarczycy.
Dodatkowo bóle w mostku mogą być efektem promieniowania dolegliwości z innych części ciała. Często nie są wtedy odczuwane na samym środku klatki piersiowej, tylko nieco z prawej lub lewej strony. Ich źródłem mogą być m.in. schorzenia nadbrzusza, podżebrza, barku, osierdzia… Podobnie w drugą stronę – bolesności w centralnej części klatki piersiowej czasami wywołują objawy w innych częściach ciała. Pacjenci powinni zwracać uwagę na to, w jakich sytuacjach odczuwają dolegliwości – takie informacje mają niebagatelne znaczenie w procesie diagnozy. W przypadku urazów mechanicznych trzeba sprawdzić, czy nie doszło do uszkodzeń ważnych narządów.
Ból mostka po złamaniu. Uraz żebra, zapaleniu chrząstek żebrowych
Do uszkodzeń mostku dochodzi stosunkowo rzadko. Złamania i pęknięcia mogą mieć różne przyczyny. Jako najczęstszą lekarze wskazują silne lub wielokrotnie powtarzane uderzenia, np. w kolumnę kierownicy na skutek wypadku, szarpnięcie przy zderzeniu (ucisk zapiętych pasów) albo podczas uprawiania kontaktowych sportów. Na niewielkie uszkodzenia wystarczają leki przeciwbólowe – ogólnodostępne lub środki, na które potrzebna jest recepta online – i zimne układy. Poważniejsze złamania mogą wymagać operacji. Należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem, jeżeli:
- pojawia się obrzęk nad mostkiem;
- nasila się ból odczuwalny przy wdechu i kaszlu;
- występują narastające problemy z oddychaniem.
Stłuczenia, pęknięcia, złamania i inne urazy mechaniczne żeber odczuwalne są mocniej z lewej lub prawej strony. Czasami do uszkodzeń dochodzi w obrębie chrząstek, które pełnią funkcję łącznika. Charakterystyczny jest ból w mostku towarzyszący zapaleniu chrząstek żebrowych. Stan zapalny może pojawić się na skutek kontuzji, fizycznego obciążenia i infekcji dróg oddechowych. Leczenie wymaga leków przeciwzapalnych, czasami również sterydów. Niektóre objawy towarzyszące przypominają poważniejsze schorzenia.
Ból w mostku, ucisk w klatce piersiowej a zawał serca i inne zaburzenia
Nie wszystkie choroby serca i układu naczyniowego, w których przebiegu niepokojący ból występuje w okolicach mostka, oznaczają realne zagrożenie dla zdrowia czy życia – co nie znaczy, że można bagatelizować sygnały wysyłane przez organizm. Bez badań trudno rozpoznać, co dokładnie dolega pacjentowi. Odczuwasz niepokojące objawy? Weź zwolnienie lekarskie online i zarezerwuj termin wizyty u lekarza! W niektórych przypadkach należy zgłosić się do szpitala lub wezwać pogotowie ratunkowe.
Na liście najczęstszych przyczyn bólu mostka spowodowanych zaburzeniami krążenia oraz mięśnia sercowego są między innymi:
- arytmia;
- dławica piersiowa – zwykle dolegliwości pojawiają się podczas wysiłku i samoistnie ustępują po odpoczynku. Typowe objawy obejmują również promieniowanie bólu do szczęki i przedramienia;
- kardiomiopatia przerostowa – ból w mostku to uczucie pieczenia i rozpierania. Może przenosić się na ręce i żuchwę;
- tętniak aorty piersiowej – nagły ból pleców i klatki piersiowej, potem omdlenie, niedokrwienie, udar;
- rozwarstwienie aorty;
- zapalenie osierdzia – poszerzone naczynia krwionośne, dolegliwości bólowe przy oddychaniu, jedzeniu i leżeniu;
- zawał serca – gwałtowny ucisk za mostkiem, promieniowanie bólu z mostka na żuchwę i lewy bark, zaburzenia oddechowe, osłabienie, nadmierna potliwość.
Kłucie, pieczenie i bóle w mostku jako objawy chorób układu pokarmowego
Głównym powodem dolegliwości związanych z mostkiem i bólem ze strony przewodu pokarmowego jest refluks żołądkowo-przełykowy. Do rozwoju choroby dochodzi na skutek cofania się kwasów z żołądka do przełyku. Soki trawienne niszczą wyściółkę i błonę śluzową górnego odcinka układu. Uszkodzenia spowodowane refluksem mogą sięgać aż do tchawicy.
Kolejna możliwa przyczyna dolegliwości bólowych z przodu klatki piersiowej to zgaga. Sprzyjają jej m.in. alkohol, kawa oraz ostre i tłuste potrawy. Może występować również z powodu przepukliny i problemów z rozworem oddzielającym przełyk od żołądka. Głównym objawem zgagi jest krótkotrwałe pieczenie gardła, wewnątrz klatki piersiowej i brzucha, wywołane obecnością kwasów żołądkowych. Ból w mostku może mieć źródło również w takich chorobach i zaburzeniach układu pokarmowego, jak:
- wrzody żołądka i dwunastnicy;
- rozerwanie przełyku;
- zapalenie trzustki;
- schorzenia dróg żółciowych;
- nieprawidłowa motoryka przełyku.
Zapalenie płuc i inne zaburzenia układu oddechowego mogą powodować ból w mostku
Do zapalenia płuc dochodzi przez zakażenie pęcherzyków. Bakterie czy wirusy są w stanie doprowadzić do wypełnienia ich płynem i ropą. Taki stan może być nawet realnym zagrożeniem dla życia. Podstawowe objawy choroby to gorączka, dreszcze, kaszel, gęsta wydzielina z płuc, duszności i ból w mostku. Schorzenie często poprzedzone jest zapaleniem opłucnej. Głównym źródłem dolegliwości najczęściej są infekcje oraz zaburzenia układu odpornościowego. Charakterystyczne cechy bólu opłucnowego to:
- intensyfikacja objawów podczas kaszlenia i oddychania;
- ustępowanie dolegliwości przy wstrzymywaniu oddechu;
- współwystępowanie stanów podgorączkowych i gorączkowych.
Kolejna choroba układu oddechowego, która wiąże się z bólem w mostku, to zapalenie oskrzeli. Może mieć postać ostrą lub przewlekłą. Chorym doskwiera nie tylko bolesność w klatce piersiowej, ale też napady gwałtownego kaszlu, duszności i kłopoty z oddychaniem. Lepiej nie lekceważyć „zwykłego przeziębienia”. Wśród dolegliwości, których objawem są bóle mostka, znajdują się również:
- nadciśnienie płucne, które rozwija się przy zaburzeniach układu krążenia i sercowo-naczyniowego;
- odma opłucnowa;
- odma prężna;
- zatorowość płucna.
Kiedy zgłosić dolegliwości bólowe lekarzowi? Diagnostyka bólu w mostku
Pacjent powinien niezwłocznie udać się do lekarza, jeżeli doszło do urazu, ból jest silny, utrzymuje się przez kilka dni bez przerwy i nie ma oczywistej przyczyny – powodem do niepokoju są również niektóre objawy towarzyszące. Natychmiastowej konsultacji ze specjalistą wymagają zwłaszcza:
- symptomy zawału serca;
- tachykardia;
- zawroty głowy, omdlenia;
- poważne problemy z oddychaniem;
- nudności i wymioty (bez innego, wyraźnego powodu);
- torsje z krwią.
Nie należy zbyt długo czekać na rozwój sytuacji i liczyć, że za jakiś czas stan zdrowia sam się poprawi lub wystarczą domowe sposoby. Lepiej wziąć L4 online, a następnie poddać się kompleksowym badaniom. Metoda diagnostyki zależy głównie od informacji uzyskanych przez lekarzy podczas wywiadu medycznego. Potwierdzeniu rozpoznania służą takie badania, jak:
- badania laboratoryjne krwi;
- RTG klatki piersiowej;
- USG brzucha;
- tomografia komputerowa;
- EKG;
- echokardiografia przez przełyk;
- testy wysiłkowe;
- echo serca;
- badanie Holtera.
Leczenie bólu w mostku będzie dostosowane do diagnozy i indywidualnych potrzeb pacjenta. Niektóre dolegliwości wymagają fizykoterapii i rehabilitacji, inne farmakoterapii albo inwazyjnych zabiegów chirurgicznych.